Op de ledenavond van de Hist Kring op 28 nov 2006 hield de heer drs A.L. Hempenius een lezing met als titel: “Zijlvesten en Waterschappen” met voorbeelden uit de omgeving van Adorp, Sauwerd en Wetsinge. Een belangrijk deel van de voordracht is na te lezen in de volgende PDF-Files.
| 05-12-2006 | Waterschappen. Een inleiding / kennismaking / handreiking |  |
 |
8 pag. A4 | |
| 05-12-2006 | Rekening van ontvangsten en uitgaven van de schepperij Sauwerd |  |
|
2 pag. | |
| 05-12-2006 | Dijkrol, 1776-1817 | |
|
2 pag. A4 | |
| 05-12-2006 | Bekendmaking betr. de aanbesteding van het rechttrekken van het Reitdiep. | |
|
3 pag. A4 | |
Waternamen
Maar
Maren komen in het Reidiepgebied veel voor.Het zijn waterlopen die groot genoeg zijn om er in te kunnen varen. Sommige stukken hebben een natuurlijke oorsprong, andere zijn gegraven. Op natuurlijke wijze zijn ze ontstaan uit de prielen en kreken die toen er nog geen dijken waren, eb en vloed in het kweldergebied brachten. Meestal zijn ze benoemd naar een plaats bijvoorbeeld Pieterbuurstermaar, Eenrumermaar.
Tocht
Tocht behoort bij “tijgen, trekken”. Een tocht is vaak een afwateringssloot, waardoor het water kan trekken. Ook tochten zij vaak benoemd naar een nederzetting; Roetsumertocht, Frijtumertocht.
Rijt / Riet
Rijt, in het Gronings Riet, is oorspronkelijk de benaming van een natuurlijk stromend water. In Groningen komt het vooral voor in de betekenis van geul in buitendijkse of eertijds buitendijkse gronden. Zeer gewoon zijn samenstellingen met -riet of -rijt als tweede lid. Het eerste lid is dan vaak een karakteriserend adjectief, bijvoorbeeld Oude Riet, of behoort bij de naam van een aanliggende plaats bijvoorbeeld Kommerzijlsterriet.
Diep
Diep wordt zowel gezegd van natuurlijke als van gegraven wateren. Zo is het Aduarderdiep deels gegraven en deels de vergraven voortzettingen van een natuurlijke waterloop.
Hunze / Reitdiep
De Hunze is ontstaan uit de samenvloeiing van verschillende Drentse riviertjes aan de oostkant van de Hondsrug.Hij slingerde langs de oostkant van de stad Groningen naar het noordwesten. Hunze is een synoniem van Hunnep en heeft betrekking op “modder, moeras”. Het Reitdiep werd in vroeger tijd behalve Hunze ook Groeningher Diep, “Rijed of Loopende Diep” genoemd.
Het is oorspronkelij het vervolg van de Drentse Aa of het Hoornse Diep (genoemd naar het voormalig klooster Den Hoorn) langs de westkant van de stad Groningen en kwam bij Harssens (bij Paddepoel) met de Hunze samen.
Kromme Raken
De naam Raken wordt afgeleid uit rak. Rak behoort bij rekken en duidt dus eigenlijk een “gerekt”,dit wil zeggen recht stuk water, aan. De combinatie met “krom”is dan ook opvallend. De aanduiding Raken is soms-oorspronkelijk in de betekenins van strook land langs een water – overgegaan op een stuk land en soms tot naam van een buurtschap geworden: De Raken = Klein Garnwerd.